Praktiese Boerderywenke vir Ekonomiese Volhoubaarheid

#Landbouers produseer  binne ‘n lewendige omgewing waar die klimaat ‘n geweldige  invloed op grond, weidings en water uitoefen en die suksesvolle bestuur hiervan  sal noodwendig daarvan afhang of sekere  langtermyn ekonomiese en sosiale beginsels nagekom word. 

 Dit beteken onder andere dat daar ‘n ordentlike plan, wat ‘n #risiko- en #moniteringsplan insluit, vir bykans elke faset van ‘n boerderystelsel moet wees.  

Die eerste fokus val op die #volhoubaarheid van u boerderystelsel.  Elke plaas lyk anders en daar is spesifieke uitdagings wat oorkom  moet word. ‘n Beste praktyk is eenvoudig om ‘n geskrewe plan met die hulp van u #plaaskaart op te stel .  Die volgende vrae kan met die opstel van die plan help.

1.       1. Wat is die toestand van my grond in terme van #beweiding, #beskutting,# indringerplante en #gronderosie en is daar iets wat daaromtrent gedoen moet word.

2.     2. Wat is die verwagte impak van #klimaatsverandering op my boerdery en is daar ‘n plan om die invloed daarvan te bestuur.

3.        3.  Is sensitiewe areas in terme van fauna en flora identifiseer en word dit korrek bestuur.

4.       4.  Is daar voldoende #water en is daar ‘n risiko dat dit besoedel mag raak.

5.       5.  Bestaan daar ‘n #brandgevaar

        6.   Hou die gebruik van chemikalie en sintetiese misstowwe ‘n risiko in en is my #afvalbestuur volgens wetgewing.

7.        7. Word energie doeltreffend gebruik en word die gebruik van fossielbrandstof beperk.

8.        8.   Wat is die potensiaal van #herwinbare energie en kan dit infasseer word.

Prioritiseer u planne op grond van die volhoubaarheid daarvan en volgens  ekonomiese realiteite.

Die tweede fokus val op die saamstel van ‘n omvattende en opwindende  #finansiële plan met die oog op berekende doelwitte en geleenthede.  As daar  oorhoofs na gekyk word behels dit eenvoudig dat daar ‘n gewoonte daarvan gemaak moet word om  onder andere die volgende begrippe uit te leef;

1.   Bestaan daar ‘n medium en langtermyn visie vir die boerderyonderneming inagggenome  nasionale en internasionale veranderlikes soos grondgebruik,  beskikbaarheid van water , energie, verwagte wetgewing en verskuiwings op die gebied van die kwaliteit van en  behoeftes vir jou produksieartikel, wol en vleis.

2.        Bestaan daar ‘n bemarkingstrategie om die meeste te verdien vir die produkte wat produseer word.

  Word moontlike ekonomiese bedreigings identifiseer en is daar ‘n plan om dit teen te werk.

U verwagtings en planne moet altyd volgens die ekonomiese haalbaarheid daarvan prioritiseer word.  ‘n Finansiële plan soos almal seker daaraan gewoond  is sluit natuurlik ook die gedeelte oor die “nuts en bolds”  in en waar daar vir aanpassings  voorsiening gemaak is.

·   ‘n #Kontantvloei #begroting wat  jaarliks volgens beraamde uitgawes en inkomstes opgestel word en deurlopend hersien word.

·       Die opstel van ‘n voorspelde bateprofiel in terme van finansieringbehoeftes.

·       Word gebeure op die finansiële front op ‘n deurlopende basis gemonitor.

‘n Derde fokus area waarsonder die boonste twee gladnie doeltreffend toegepas kan word nie is die noodsaaklikheid van toeganklike en interpreteerbare #rekordhouding .

Besigheidsbesluite kan geneem word as die volgende inligting bekikbaar is;

1.        Wat is die produksiepotensiaal van die boerderyeenheid en tot waar kan dit verhoog word.

2.        Wat is produksie per hektaar (waar dit van toepassing is) in terme van wol en vleis, wat is die potensiaal en wat is die kostes daaraan.

3.        Word die redes en insidente van elke veeverlies aangedui.  Sonder die inligting sal ekonomies regverdigbare regstellings moeilik indien nie onmoontlik wees nie.

4.        Word  afsonderlik rekord van uitgawes en inkomstes gehou  om die verhoudelike doeltreffendheid van die boerdeystelsel te bepaal.

Die bogenoemde drie fokusareas is gerig op ekonomiese besluitneming 

Met dit alles is daar ‘n vierde fokusarea wat net so belangrik is.  Die kanse op ekonomiese sukses sal groter wees in ‘n omgewing waar die werkgewer gelukkig is en waar die werknemers respekteer word.  Sosiale klem kan onmoontlik nie net op die welstand van werknemers geplaas word nie en gelukkigheid kom nie vanself nie.  Daar moet noodwendig vir strewes, geleenthede en dissipline voorsiening gemaak word.  Die volgende vrae kan gevra word en besluite kan  hiervolgens geneem word;

Wat die kwaliteit van lewe betref,

·         Word daar voldoende tyd vir familie en vriende opsy gesit.

·         Word daar vir ruskansies en ‘n jaarlikse verlof beplan.

·         Is daar ‘n bewustheid om by die gemeenskap betrokke te raak.

Wat #mensebestuur betref,

·         Is werknemers gemaklik en het hulle die  selfvertroue om vergaderings oor hulle eie behoeftes in die werksplek te hou.

·         Het elke werknemer ‘n persoonlik gestelde doelwit waarvolgens hy sy dag kan bestuur sodat dit hom kan help om spanning te verlig.

·         Word daar jaarlikse prestasie doelwitte aan elke werknemer gestel, is die werksprogram duidelik en is daar ‘n stelsel van individuele erkenning.

Select for Desirable Wool Traits

How to Select for Desirable Wool Traits

•           Record grease fleece weight and staple length of each fleece at shearing.

•           If possible, obtain clean fleece weight.

•           Rank fleeces according to weight of fibre produced and staple length.

•           If possible, rank sheep within a given grade of wool, within a given age classification, and within a group in which the number of lambs raised is known.

Wenke vir Wins uit Wolskape

a)  Goeie en uniforme teelbeleid (Moenie “Mikron” jaag nie)

b)  Goeie en uniforme klassering (Moenie alles bymekaar gooi nie)

c)  Goeie skeerhuis bestuur om besoedeling te voorkom

d)  Goeie aanteel deur hoë lam en speenpersentasies ....en laastens

e)   ‘n Goeie en sterk geloof in die wolvesel.

Wenke vir Droogtevoeding

Gewoonlik het ons twee tipe droogtes, ernstige droogte (onvoorspelbaar, ± elke 25 jaar, of die el nino/a) en die seisoenale droogte (droogte buite die reënseisoen), vir welke ons ‘n voervloeiprogram moet beplan. Tydens ‘n droogtesituasie is dit die doel om alleenlik vir onderhoudsbe-hoeftes te voer. Laer wei-dingsdruk moet toegepas word om soveel as moontlik van die weiding te behou (dit om dit langer kos aan die diere te kan verskaf).

Droogte veevoer behoort op reëlmaat in voorraad aangehou en aangevul te word, sodat ‘n voer-reserwe opgebou word vir die tye van droogte. Dit moet egter onthou word dat voorrade aangevreet word deur plaagdiere. . Dus beheer plaagdiere.

Die diere moet verwyder word van die veld en op klein krale met water en skaduwee aangehou word indien moontlik. Dit help met die spaar van energie, omdat die diere nie doelloos deur die veld soek vir kos nie, asook die skade deur vertrapping aan die veld verminder.

 ‘n Minimum ruvoer moet gegee word sodat die rumen kan bly funksioneer sonder dat die rumen papille verdwyn. Ruvoer is egter duur om te vervoer en is nie altyd beskikbaar tydens ‘n droogtesituasie nie.

Voer moet 2 tot 3 keer per week voorsien word, op so ’n manier dat kompetisie tussen diere uitgeskakel word. Die voordeel hiervan is dat diere vreet tot hulle vol is en dan verminder die behoefte vir kompetisie.

Gewoonlik is die liggaamsgewig ‘n goeie aanduiding wanneer om te begin. met droogtevoeding.  ‘n Skaap mag nie meer as 20% van sy normale gewig verloor het nie. As ‘n dier meer as dit verloor het, kan hulle meer vatbaar raak vir infeksies.

Die tipe dier wat byvoeding moet kry is ook belangrik. Ooie met lammers en jong vervangingsdiere moet voorkeur kry. Speenlammers en ou ooie moet eerste uitverkoop word en ramme kry die minste byvoeding.

.

Kragvoeraanvulling (sjokoladegrane) as onderhoudsvoer saam met ad lip gars- of hawerstrooi. Gemaalde ruvoer word tot 30% beter beter benut as lang hooi.

Sjokoladegrane kan in die verhouding van 75% graan en 25% ruvoer gevoer word. Laatdragtige en lakterende ooie moet egter nie sjokoladegrane  gevoer word nie weens die lae deurvloeiproteïen. Klein lammers kan ook nie die heel mieliepitte verteer nie, en dit is raadsaam om verpilde voer te gee tot hulle kan oorgaan op die sjokolademielies. 

‘n Vroeë waarskuwingstelsel moet in plek wees tydens droogte. Dit kan help met handhawing van die ooi se kondisie en die lam kan dan direk van die kruipvoer konsentraat af verkoop word.

 Vitamiene A kan oorgeslaan word vir 3-4 maande in die liggaam. 

 So as die diere van die veld af gehaal word en ‘n inspuiting Vit. A kry sal dit vir ‘n aantal maande hou.

As die reën weer na ‘n droogteperiode kom moet die diere vir nog so maand of twee (waar moontlik) op kraal gehou word om toe te laat dat die veld voldoende kan herstel. As die diere te vroeg op die weiding kom sal hulle die veld verder beskadig en dit is nadelig vir toekomstige weidingsperiodes. Skielike rantsoenveranderinge het ook die risiko om die diere se verteringsprosesse te versteur. Die eerste gras wat uitkom bevat al die plant se reserwes en die eerste groen spriete het nog nie begin om te fotosinteer nie., Dus is daar nog nie voedingsstowwe in die plant materiaal nie.

Droogte bestande bronne wat gebruik kan word in tye van droogte:

•           Turksvye: - vars kan dit tot 64% van onderhoudsbehoeftes voorsien, gedroog tot 70% en as meel tot 85%. Dit moet egter onthou word dat kalium, magnesium en kalsium in oormaat voorkom wat kan lei tot minerale tekorte en diaree. Turksvye het ook ‘n tekort aan proteïen.

•           Garingboom: in vars vorm kan tot 56% van onderhoudsbehoeftes voorsien. Dit het dieselfde tekortkominge as turksvye, maar het minder minerale. Die diere se vrywillige inname is laër as die van diere wat turksvye vreet.

•           Oumansoutbos is die beste alternatief as onderhoudsrantsoen. Dit voorsien voldoende proteïen vir onderhoud. Diere kan dit selfs ‘n proteïenbron gebruik in produksie doeleindes. Die nadeel is dat energie te min is.

As daar besluit moet word oor ‘n droogtevoer, moet die voere vergelyk word op ‘n Rand per energie eenheid (ME MJ/kg DM) basis. Jy will die meeste energie voorsien vir die minste koste. 

Mengsel vir ruvoer (swak)

25 kg ureum

25 kg melasse kannetjie of kalorie 3 000

100 liter water

Meng een deel van hierdie mengsel met 10 dele hooi.

Oorlewing van ooie

600 g hooi/ooi/dag

200 - 300 sjokoladegraan/ooi/dag

 Oorlewing van koeie

8 kg hooi/koei/dag

1 tot 1,5 kg produksielek/koei/dag